Palec strzelający – leczenie nieoperacyjne 

Czym jest palec strzelający ?

Schorzenie, które nazywamy palcem strzelającym (zatrzaskującym, przeskakujący) to wynik przedłużającego się procesu zapalnego występującego w obrębie ścięgna zginającego palec. Na skutek miejscowego podrażnienia dochodzi do zaburzenia przesuwania się ścięgna względem otaczającej go tzw. pochewki. Ścięgno ulega pogrubieniu. 

Jakie są przyczyny palca strzelającego ?

Przyczyny powstania palca strzelającego nie są zwykle jednoznaczne. Często w wywiadzie potwierdza się wątek mechanicznego przeciążenia wykonywaną systematycznie pracą angażującą głównie rękę dominującą. Może to być związane z czynnością chwytną dłoni i mechanicznym drażnieniem okolicy ścięgna zginaczy. W praktyce bowiem najczęściej mamy do czynienia ze schorzeniem dotyczącym palca serdecznego, rzadziej małego lub kciuka. 

Osoby, u których występują choroby towarzyszące mogą wymagać rozszerzonej diagnostyki. Są to chorzy, u których zdiagnozowano reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzycę czy niedoczynność tarczycy. Obserwuje się częstsze statystycznie występowanie palca trzaskającego u pacjentów narzekających na zespół cieśni nadgarstka i chorobę Dupuytrena. 

Palec trzaskający występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. 

Ryzyko wystąpienia palca trzaskającego jest wyższe u osób:

• wykonujących powtarzalną pracę manualną
• ze stwierdzonymi chorobami towarzyszącymi: reumatoidalnym zapaleniem stawów, cukrzycą, niedoczynnością tarczycy oraz w przebiegu zespołu cieśni nadgarstka i choroby Dupuytrena

Jakie są objawy palca strzelającego?

Do typowych objawów schorzenia nazywanego palcem strzelającym zaliczamy:

• wyczuwalne zgrubienie na przebiegu ścięgna zginacza palca (powierzchnia wewnętrzna dłoni)
• przeskok w okolicy podstawy palca w momencie ruchu zginania
• blokowanie ruchu wyprostu i zgięcia palca
• ból w okolicy palca w momencie ruchu
• obrzęk w okolicy podstawy palca

Jak diagnozować palec strzelający ?

Obecnym standardem badania palca trzaskającego jest połączenie badania klinicznego z badaniem ultrsonograficznym (USG). Samo badanie kliniczne nie daje odpowiedzi na pytanie o etap rozwoju choroby. Dopiero w dokładnym badaniu USG ortopeda może stwierdzić czy ma do czynienia z początkowym stadium choroby czy z postacią zaawansowaną. W postaci zaawansowanej występuje przerost i bliznowacenie tkanki co wpływa na wybór rodzaju leczenia. 

Leczenie palca strzelającego

Tradycyjne leczenie zachowawcze palca strzelającego najczęściej ogranicza się do zaleceń odpoczynku od pracy, usztywnienia palca, rehabilitacji. Zalecenia te wsparte są farmakoterapią. Z uwagi na chroniczny charakter schorzenia i ostateczny powrót do czynności powodującej przeciążenie ścięgna zginacza palca najczęściej leczenie takie nie przynosi długotrwałej poprawy. 

W nowoczesnej ortopedii stosuje się inne podejście zależne od etapu zaawansowania choroby. W fazie początkowej można zastosować celowane leczenie przeciwzapalne. Polega ono na wykonaniu przeciwzapalnego zabiegu sonochirurgicznego. Zabieg ten to precyzyjne ostrzyknięcie, pod kontrolą USG, pochewki ścięgna w optymalnym miejscu. 

W fazie zaawansowanej choroby wykonujemy zabieg sonochirurgiczny, którego efekt jest porównywalny z zabiegiem operacyjnym. Zabieg polega na podskórnym przecięciu tzw. troczka zginaczy czyli tkanki która ogranicza normalną ruchomość ścięgna. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej aparatury USG ortopeda dokładnie widzi uszkodzoną tkankę i może bardzo precyzyjnie przeprowadzić procedurę leczniczą. 

Po takim zabiegu dolegliwości znikają i pacjent może normalnie poruszać palcem. 

Zaletami zabiegu sonochirurgicznego jest generalny brak przeciwwskazań do jego przeprowadzenia, wykonanie w warunkach ambulatoryjnych (zabieg trwa 20 min po czym pacjent może wrócić do domu) oraz szybki powrót do normalnych czynności i pracy zawodowej. 

Dzięki możliwości wykonywania zabiegów sonochirurgicznych w przypadku palca trzaskającego, w około 90 %, nie ma potrzeby kierowania chorych na leczenie operacyjne. 

Historia naszego Pacjenta

Pan Witold zgłosił się do naszej kliniki z objawami bólu i drętwienia w obrębie dłoni oraz „blokowaniem się” palca podczas ruchu. Pacjent został poddany badaniu klinicznemu połączonemu z diagnostyką USG. W wyniku badania lekarz postawił rozpoznanie: zespół cieśni nadgarstka w fazie początkowej oraz „palec strzelający”. Po rozmowie z lekarzem Pacjent doszedł do wniosku, że bardziej utrudniający codzienne funkcjonowanie jest blokujący się palec. Panu Witoldowi zaproponowany został zabieg Mikro sonotomii – przecięcia pogrubiałego troczka (więzadełka), które utrudnia przesuwanie się ścięgna wywołując charakterystyczny objaw blokowania palca. Zabieg ten jest mini inwazyjną procedurą przeprowadzaną pod kontrolą USG. Zajmuje kilkanaście minut i jest bezbolesny. Już bezpośrednio po zabiegu lekarz uzyskał efekt, na którym zależało Pacjentowi – palec zaczął poruszać się bez bólu i blokowania w pełnym zakresie.