Przeciążenie, uszkodzenie oraz zerwanie bicepsa
Przyczyny
Ścięgno bicepsa, czyli mięśnia dwugłowego ramienia jest ważnym stabilizatorem stawu ramiennego. W praktyce często mamy do czynienia z jego przeciążeniem najczęściej spowodowanym zaburzeniem biomechaniki okolicy barku lub schorzeniami innych struktur odpowiedzialnych za stabilizację barku. W drugim przypadku ścięgno bicepsa przyjmuje zbyt wiele obciążenia, co prowadzi do jego przemęczenia, stanu zapalnego, bólu. W sytuacjach ekstremalnych może to skutkować uszkodzeniem struktury ścięgna aż do jego przerwania. W takim wypadku przerwanie może być wynikiem nawet względnie niedużego urazu czy nagłego szarpnięcia bądź dźwignięcia.
Objawy
Objawem przeciążonego ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia (bicepsa) jest ból zlokalizowany w przedniej części barku pojawiający się przy ruchach z obciążeniem kończyny a w sytuacjach zaawansowanych przy dowolnych ruchach kończyny bez obciążenia zewnętrznego. Często bóle te mają różne nasilenie i intensywność przez co są bagatelizowane przez Pacjentów. Czasami ból dokucza tylko w momencie mocnego zmęczenia mięśni, np. po ćwiczeniach lub cięższej pracy fizycznej.

Typowym objawem zerwania ścięgna jest deformacja mięśnia dwugłowego tzw. ang. pop-eye deformity. Na skutek zerwania przyczepu ścięgna w okolicy barku mięsień “opuszcza się” w stronę łokcia tworząc wypukłość. Konsekwencją jest utrata siły mięśniowej podczas ruchów zginania łokcia. Zerwanie przebiega najczęściej bólem połączonym z “uczuciem zerwania” a nawet słyszanym odgłosem.
Diagnoza
W przypadku bólu, przeciążenia i zmian strukturalnych podstawą rozpoznania jest wywiad oraz badanie kliniczne. Dla potwierdzenia wykonujemy badanie ultrasonograficzne (USG), dzięki któremu można określić stopień uszkodzenia ścięgna i wysięk w pochewce otaczającej ścięgno.
Postawienie rozpoznania w przypadku całkowitego przerwania ciągłości ścięgna głowy długiej bicepsa zwykle nie stanowi problemu w ocenie klinicznej z powodu charakterystycznej deformacji ramienia (ang. pop-eye deformity). W sytuacjach wątpliwych lub gdy podejrzewa się uszkodzenia innych ścięgien, zaleca się wykonanie badań obrazowych: USG lub rezonansu magnetycznego barku.
Leczenie
Sposób leczenia zależny jest w głównej mierze od stopnia uszkodzenia ścięgna oraz oczekiwań pacjenta.
W sytuacji przeciążenia oraz niewielkich zmian strukturalnych Pacjent podlega programowi fizjoterapii, który obejmuje:
- działania przeciwzapalne,
- poprawę biomechaniki obręczy barkowej i kończyny
- wzmocnienie odpowiednich grup mięśniowych.
Proces rehabilitacji, w początkowej fazie, często wspomagany jest iniekcjami:
- iniekcjami przeciwzapalnymi
- iniekcjami kolagenowymi
U osób z poważnym, długotrwałym uszkodzenie struktury ścięgna należy rozważyć wykonanie zabiegu chirurgicznego. Jeśli uszkodzenie obejmuje mniej niż 50% mięśnia, wykonuje się zabieg oczyszczenia ścięgna (ang. debridement). Polega on na usunięciu uszkodzonych fragmentów ścięgna tak, aby nie wywoływały one dodatkowego podrażnienia stawu.
Jeżeli uszkodzonych jest powyżej 50% bicepsa, wykonuje się zabieg tenotomii lub tenodezy.
Tenotomia
Tenotomia polega na odcięciu przyczepu nadpanewkowego ścięgna głowy długiej bicepsa. Odcięty biceps zsuwa się poniżej linii stawu ramiennego do rowka międzyguzkowego i skleja z pozostałymi tkankami, podejmując swoją funkcję. Ponieważ ścięgno drugiej głowy mięśnia dwugłowego jest nieuszkodzone ubytek siły mięśniowej po tym zabiegu to około 20%. Ten zabieg wykonuje się u osób starszych, które nie zgłaszają potrzeby dużej siły mięśniowej ręki.
Tenodeza
Zabieg tenodezy polega na odcięciu i przeniesieniu przyczepu bicepsa poniżej linii stawu ramiennego, czyli do guzka międzypanewkowego. Ten zabieg wykonuje się u osób młodych, aktywnych lub wykonujących pracę fizyczną.
Powyższe procedury przeprowadza się artroskopowo.
W przypadku całkowitego zerwania ścięgna bicepsa przeprowadza się zabieg chirurgiczny techniką “na otwarto”. Zabieg polega na odnalezieniu zerwanego ścięgna (ścięgno po zerwaniu kurczy się i “chowa” wśród otaczających tkanek) i jego umocowaniu w optymalnym miejscu.